Kupczyk Piotr 
DeStalk podejmuje problemy związane z cyberprzemocą oraz oprogramowaniem stalkerware, które stanowią nowe, szeroko rozpowszechnione i ukryte formy przemocy online związanej z płcią.
Stalkerware to komercyjnie dostępne oprogramowanie wykorzystywane do szpiegowania prywatnego życia innej osoby za pośrednictwem inteligentnego urządzenia. W ciągu dwóch lat europejski zespół projektowy, złożony z czołowych ekspertów ds. przemocy związanej z płcią oraz cyberbezpieczeństwa, wspólnie opracuje zawartość szkolenia, a następnie przeszkoli praktyków związanych ze służbami wspierania ofiar oraz programami przeznaczonymi dla sprawców w ramach służby zdrowia i opieki społecznej, jak również zainteresowane kluczowe podmioty rządowe i samorządowe w celu zwiększenia świadomości obywateli oraz podjęcia działań przeciwko cyberprzemocy.
Podejmując przewodnią rolę w koordynowaniu projektu DeStalk, grupa badawcza Couples and Family z naszego Wydziału Psychologii, Edukacji oraz Nauki o Sporcie dąży do powstrzymania przemocy związanej z płcią, w której wykorzystywane są nowe i wciąż nieznane narzędzia oraz media. Przemoc ta, mimo że ma miejsce online, wyrządza realne szkody w naszych społecznościach – mówi dr Berta Vall, profesor na uniwersytecie Blanquerna. Podchodzimy do tej kwestii w sposób innowacyjny, tworząc konsorcjum uwzględniające wiele zainteresowanych podmiotów, zapewniając ciągłość oraz nowe rozwiązania w naszych wysiłkach ukierunkowanych na zapobieganie nierówności płci oraz przemocy związanej z płcią.
Przemoc związana z płcią oraz nadużycia online
Siedem na dziesięć kobiet w Europie, które zetknęły się z cyberstalkiem, doświadczyło również co najmniej jednej formy przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera w związku intymnym (1). Podobnie, 71% sprawców przemocy domowej monitoruje aktywność komputerową kobiet, a 54% śledzi telefony komórkowe swoich ofiar za pomocą oprogramowania stalkerware. W 2019 roku firma Kaspersky wykryła 67% roczny wzrost wykorzystywania oprogramowania stalkerware na urządzaniach mobilnych swoich użytkowników w skali globalnej, przy czym spośród państw europejskich problem ten dotyczył w największym stopniu Niemiec, Włoch oraz Francji (2). Pod koniec lutego firma Kaspersky opublikuje analizę wyników z 2020 r.
Kluczem jest silna sieć
W ramach projektu DeStalk opracowana zostanie wielopoziomowa strategia obejmująca trzy kluczowe etapy. Zespół projektowy przygotuje pakiet do e-nauki dotyczący cyberprzemocy i oprogramowania stalkerware, dostępny w najczęściej używanych językach europejskich i skierowany do praktyków oraz decydentów. Ponadto konsorcjum uaktualni i przetestuje dotychczasowe narzędzia przeznaczone dla praktyków pracujących w ramach służb wsparcia ofiar i programów przeznaczonych dla sprawców. Przetestowana zostanie regionalna pilotażowa kampania uświadamiająca oraz zostaną opracowane wytyczne dla strategicznych zainteresowanych podmiotów pozwalające na odtworzenie jej w innych lokalizacjach.
Odczuwane przez kobiety i dziewczęta skutki cyberprzemocy są druzgocące, rozległe i trwałe, ponieważ stanowią element ciągu przemocy (fizycznej i online), która odbiera im wolność – powiedziała Alessandra Pauncz, dyrektor zarządzająca WWP European Network.
Szkolenie online, w którym weźmie udział dwustu profesjonalistów, pozwoli na głębsze zrozumienie cyberprzemocy oraz oprogramowania stalkerware. W znaczący, chociaż niebezpośredni sposób, pomoże ono tysiącom ofiar oraz osobom pracującym ze sprawcami cyberprzemocy. Ponadto regionalne szkolenie pilotażowe zwiększy możliwości oraz współpracę w obrębie służb wspierania ofiar oraz programów, którymi zostają objęci sprawcy, co przyniesie długotrwałe i możliwe do odwzorowania efekty w leczeniu setek osób.
Elena Gajotto, menedżerka projektu z Una Casa per l’Uomo zauważa: Niestety, stalkerware oraz cyberprzemoc są często pomijane w codziennej pracy ukierunkowanej na zwalczanie przemocy związanej z płcią. Obecnie zagadnienia te nie są uwzględniane przez większość programów leczenia skierowanych do sprawców czy przez służby wsparcia ofiar ze względu na brak zarówno specjalistycznych szkoleń, jak i odpowiednich narzędzi do radzenia sobie z tym zjawiskiem. Z tego powodu w naszej pracy skupimy się, między innymi, na systematycznym przeglądzie i adaptacji wszystkich materiałów, z których korzystają na co dzień specjaliści w pracy ze sprawcami i ofiarami, w celu zapewnienia im skutecznego zestawu narzędzi do walki z oprogramowaniem stalkerware oraz cyberprzemocą.
Celem jest zwiększenie świadomości i zaangażowania organów publicznych w walkę z cyberprzemocą poprzez udział w szkoleniu online oraz projekcie pilotażowym, który obejmie bezpośrednio około siedmiuset specjalistów. Okrągłe stoły umożliwią ekspertom i funkcjonariuszom publicznym wymianę doświadczeń oraz opracowanie wytycznych dot. powtórzenia na skalę europejską regionalnych kampanii przeciwko cyberprzemocy.
Informacje o partnerstwie
Projekt DeStalk będzie prowadzony w całej Europie dzięki współpracy międzynarodowego i interdyscyplinarnego zespołu projektowego, w skład którego wchodzi:
- Fundación Blanquerna, organizacja badawczo-edukacyjna w ramach Wydziału Psychologii, Edukacji oraz Nauki o Sporcie na Uniwersytecie Ramon Llull, Hiszpania – koordynacja i wsparcie naukowe,
- firma Kaspersky, czołowa globalna firma z branży cyberbezpieczeństwa – opracowanie szkolenia online oraz wiedza ekspercka w zakresie treści IT,
- Regione del Veneto, samorząd terytorialny włoskiego regionu Veneto – kampania pilotażowa oraz perspektywa władz publicznych,
- Una Casa per l'Uomo, włoska organizacja społeczeństwa obywatelskiego pracująca z ofiarami oraz sprawcami – szkolenie praktyków w ramach służb wsparcia ofiar oraz programów adresowanych do sprawców,
- WWP European Network, stowarzyszenie parasolowe ds. programów adresowanych do sprawców – propagowanie oraz wiedza nt. przemocy związanej z płcią.
Zewnętrzny Komitet Doradczy będzie odpowiedzialny za nadzorowanie oraz wsparcie programu DeStalk:
- Nicolas Violland, Komisarz Policji oraz Doradca w Ministerialnej Delegacji ds. Partnerstw, Strategii oraz Innowacji w zakresie Bezpieczeństwa, Francuskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych,
- Hauke Gierow, dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej w firmie G DATA Cyberdefense,
- Martijn Grooten, Specjalny Doradca Koalicji przeciwko stalkerware.
Więcej informacji na temat koalicji na rzecz zwalczania stalkerware można znaleźć na stronie https://www.stopstalkerware.com.
Informację można wykorzystać dowolnie z zastrzeżeniem podania firmy Kaspersky jako źródła.
Wszystkie informacje prasowe są dostępne na stronie https://www.kaspersky.pl/nowosci.
1) Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn, „Cyber violence is a growing threat, especially for women and girls”,19 czerwca 2017 r.
2) Koalicja przeciwko stalkerware, „The State of Stalkerware in 2019”
